Door student-assistent Eline
‘Het pijnlijke aan #MeToo is de drang om daders aan te wijzen’ Het is één van de citaten op kartonnen borden die direct in het oog schiet zodra je de filmzaal van Bibliotheek Neude binnentreedt. Deze zin zal een belangrijk thema worden gedurende de avond, rond de filmvertoning van Ruut Weissman – De Hoofdpersoon. De avond is onderdeel van de filmreeks De Strijders, waarbij Podium in samenwerking met Hoogt on Tour steeds andere films vertoont die gaan over de strijd voor maatschappelijke vooruitgang.
Met Ruut Weissman – De hoofdpersoon werpt documentairemaker Judith de Leeuw een ander licht op #MeToo. In 2015 bekende Weissman in de jaren ’80 relaties met studenten onderhouden te hebben, toen hij directeur was van de Amsterdamse Toneelschool. Daarna volgden beschuldigingen van recent machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. De Leeuw maakte de gewaagde keuze om een film over hem te maken.
De rode draad in de documentaire is hoe de regisseur een voorstelling maakt. De voorstelling gaat over een man, een directeur van een toneelschool, die relaties krijgt met studenten van de school. Een verhaallijn die verdacht bekend in de oren klinkt in combinatie met Weissman. Gaandeweg leren we de regisseur steeds beter kennen. De manier waarop hij regisseert, waarop alles op zíjn manier moet, hoe hij uitbarstingen krijgt op een haast kleuter-eske wijze en hoe hij intimiderend gedrag vertoont richting de documentairemaakster.
De documentaire doet het publiek na afloop het zwijgen toe. Het is stil, maar je hoort hoe hersenen aan het kraken zijn. Zo ben ik zelf ook hard aan het denken: krijgt Weissman hiermee een podium om excuusjes op te maken voor de dingen die hij heeft gedaan? Of is de film juist een ondermijning van zijn ego? Wat vind ik überhaupt van deze man?
Allemaal vragen die besproken worden in een nagesprek met journalist en filmmaker Doortje Smithuijsen. Zij maakte de film Sociaal Tribunaal, over de zogenaamde ‘cancelcultuur’ en hoe sociale media een rol daarin spelen. Voor haar staat Ruut Weissmans denkwijze symbool voor de manier waarop veel mannen tegenwoordig denken: ‘het probleem ligt nooit bij hen’. Gedrag wordt geweten aan de tijd waarin ze leefden, want ‘dat kon vroeger allemaal gewoon’, of ze begrijpen gewoon écht niet waar de zere plek ligt in situaties waarbij machtsverhoudingen optreden.
Heeft Weissman zijn ego kunnen schoonwassen door middel van deze film? Het algemene geluid van de zaal meent het tegendeel. Hij kreeg zowaar de káns om zijn ego schoon te wassen, maar deze kans is mislukt. De kijker komt oog in oog te staan met hoe Ruut Weissman zich zowel vóór als achter de schermen gedraagt. De eindconclusie die daaruit valt te trekken: hij heeft het niet begrepen.